Đại tá Trần Dụ Châu và bản án tử hình đầu tiên về tội tham nhũng

 Cách mạng Tháng Tám thành công. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Nhân dân được hưởng nền độc lập chưa bao lâu thì thực dân Pháp quay trở lại lăm le cướp nước ta một lần nữa. Chính quyền cách mạng non trẻ cùng quân đội và nhân dân tạm rời Thủ đô Hà Nội lên Chiến khu Việt Bắc. Biết bao nhiêu khó khăn, thiếu thốn đến với chính quyền và quân đội trong khoảng thời gian này, trong khi Pháp tăng cường lực lượng.

 Từ năm 1946 đến đầu năm 1950, thế và lực của ta là cầm cự và phòng ngự. Đây là giai đoạn quân đội thiếu lương thực, thuốc men, đạn dược… Chính trong giai đoạn nóng bỏng này, trong quân đội lại xuất hiện những sĩ quan biến chất, tham nhũng, sống phè phỡn, xa hoa trong khi những người lính ngoài mặt trận phải ăn đói, mặc rách; những chiến sĩ bị thương thiếu cả thuốc men chữa trị. Một số sĩ quan có chức có quyền ấy đã bị đưa ra trước vành móng ngựa…

 Trần Dụ Châu sinh năm 1906 tại Nghệ An. Năm 1930 làm thư ký cho Tòa sứ Pháp, viết bài cho Báo Thanh Nghệ Tĩnh. Năm 1932, Châu làm nhân viên hỏa xa. Đến năm 1945 làm kế toán Quận Hỏa xa Bắc kỳ. Nhờ quan hệ và khôn khéo trong công việc, Châu trở nên giàu có và cũng đã hiến phần lớn tài sản của mình cho cách mạng.

 Năm 1945, Châu được chính quyền cách mạng giao tập hợp cả ngàn tấn gạo, muối từ Hà Đông đưa lên Chiến khu Việt Bắc phục vụ quân đội.

 Năm 1946, nhờ quá trình làm tốt việc cung cấp lương thực, quân trang cho bộ đội nên Châu được phong quân hàm Đại tá, giữ chức Giám đốc Nha Quân nhu, có nhiệm vụ chỉ đạo sản xuất quân trang, được giữ trong tay rất nhiều tiền bạc.

 Chính vì có chức, có quyền, có tiền nhưng lại thiếu tự kiềm chế nên Trần Dụ Châu sa vào hưởng lạc, chiếm dụng tiền công bằng nhiều thủ đoạn khác nhau, nhận tiền biếu xén, nâng đỡ, bao che cho các thuộc hạ khi có sai phạm.

 Điển hình, Châu đã nâng đỡ, dìu dắt Lê Sỹ Cửu (đồng hương miền Trung) vào Nha Quân nhu để Cửu trở thành tay chân đắc lực của Châu. Cửu đã chiếm đoạt hàng chục vạn đồng nhờ nâng khống giá mua vải và bóc tách giá vận chuyển, giá phụ liệu may mặc mà khi các nhà buôn cung cấp họ đã tính giá trọn gói. Cửu còn cấp con dấu giả Nha Quân nhu cho bọn buôn lậu qua mặt cơ quan chức năng. Cửu cũng đã hối lộ cho Châu hàng chục vạn đồng và nhiều tài sản có giá trị trong thời gian dài. Chính vì sự bớt xén cho nên các mặt hàng phục vụ chiến sỹ đều bị “rút ruột” như: Màn không đủ chiều cao như quy định, áo trấn thủ ít bông hơn, chăn đắp bị giảm bông độn thứ khác vào…

 Ngoài các khoản nhận hối lộ, biếu tặng, cống nộp… Châu lấy cắp công quỹ 57.959 đồng Việt Nam, các tài sản khác trị giá 143.900 đồng Việt Nam. Châu còn tuyển người, thải người theo sở thích cá nhân, vung tiền bao gái…

 Khi có lời xầm xì về lối sống của Châu thì Châu đã nhờ một nhân viên viết thư gửi Đại tướng Tổng Tư lệnh báo cáo rằng: “Trong Nha Quân nhu có một tổ chức gây chia rẽ và phá hoại quân đội ta”. Rõ ràng, Châu đã dằn mặt người có ý định tố cáo và mượn tay kẻ xấu viết bức thư hoàn toàn không có sự thật để che đậy sự xấu xa và “thanh toán” đồng đội. Đó là tâm địa hiểm độc của Châu.

 Có điều, cái xấu không thể che đậy được mãi cho đến khi Châu đứng ra làm chủ hôn cho đám cưới của Lê Sỹ Cửu, một đám cưới sang trọng, mang phong cách quý tộc của châu Âu. Không gian cưới lung linh bởi cả trăm ngọn nến. Cỗ bàn toàn những thứ cao sang từ thực phẩm đến đồ uống, đồ hút đều là những thứ nổi tiếng của cả ta và Tây. Cặp uyên ương trong trang phục sang trọng như giới thượng lưu, có cả ban nhạc sống nổi tiếng về phục vụ… Đám cưới được tổ chức trên vùng đất Việt Bắc, nơi người dân còn quá nghèo và lạc hậu, nơi người lính đang thiếu thốn trăm bề.