Trần duy hưng là ai
Bác sĩ Trần Duy Hưng sinh ngày 16/1/1912 tại làng Hòe Thị, xã Xuân Phương, nay là phường Phương Canh, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Lớn lên, ông học Ðại học Y cùng lứa với Tôn Thất Tùng, Phạm Ngọc Thạch, Nhữ Thế Bảo, Nguyễn Hữu Thuyết…
Thời sinh viên, ông tích cực tham gia các phong trào, các cuộc vận động xã hội. Do có uy tín lớn trong thanh niên, sinh viên và trí thức trẻ, ông được cử làm lãnh tụ phong trào hướng đạo sinh Bắc Kỳ dưới sự dìu dắt của nhà yêu nước Hoàng Ðạo Thúy.
Với cây đàn violon, ông cùng các đồng chí của mình thường đến một số chợ quê vào các ngày nghỉ, hát các bài ca yêu nước. Đồng thời tuyên truyền, vận động Nhân dân hưởng ứng các phong trào yêu nước do Mặt trận Dân chủ và sau đó là Mặt trận Việt Minh phát động.
Tốt nghiệp trường y, trở thành bác sĩ, ông cùng em gái mở một bệnh viện tư tại phố Bông Nhuộm.
Chủ tịch Trần Duy Hưng thạo nhiều thứ tiếng nên khi tiếp các đại sứ thường không cần phiên dịch. Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Bungary là Philips Markov rất thạo tiếng Việt, nhưng khi Chủ tịch tiếp vẫn nói tiếng Pháp, vì vậy không khí rất ấm cúng, tạo được nhiều thiện cảm. “Đại sứ nào sau khi làm việc với Chủ tịch Trần Duy Hưng cũng nói lại với tôi ấn tượng mạnh mẽ về phong thái, tài năng, cách nói chuyện lôi cuốn, lịch sự của “doctor Hưng”. Chủ tịch luôn ân cần với những người làm việc cấp dưới. Lái xe của đại sứ cũng được chủ tịch nói lễ tân mời vào uống nước trong khi chờ đại sứ làm việc, đây là điều hiếm thấy”, ông Hà Bôn kể.
Nhân cách, lối sống mực thước, gần gũi của Chủ tịch Trần Duy Hưng đã để lại trong lòng người dân thành phố những tình cảm sâu đậm. Những người từng làm việc hoặc được tiếp xúc với Chủ tịch Trần Duy Hưng cho đến hôm nay đều nhớ đến người lãnh đạo thành phố bởi tấm lòng vị tha, nhân ái, yêu mến nhân dân.
“Khi tôi còn ở đội bóng, trước trận đấu, cụ Trần Duy Hưng thường căn dặn các tuyển thủ là thắng thua chưa nói đến, nhưng đá bóng phải có đạo đức tốt, phải đoàn kết”, ông Nguyễn Duy Lễ hồi tưởng. Khi Chủ tịch Trần Duy Hưng nằm viện Việt Xô, ông Lễ đến thăm. Biết ông Lễ mới mua xe máy nên ông cụ muốn đi thử một vòng. Ông cụ xin phép bệnh viện, rồi tự lái xe chở ông Lễ. Khi đi qua Hồ Gươm, ông cụ nhìn thấy một cảnh tượng đang diễn ra: Một bà cụ bán thuốc lá rong bị anh công an trẻ tuổi yêu cầu đi bán hàng nơi khác. Việc sẽ không có gì phải nói nếu dừng lại ở đây, nhưng anh công an lại hất mẹt thuốc lá của bà cụ xuống đường. Cụ Trần Duy Hưng đã dừng xe lại, nói với anh công an: “Nếu bà cụ là mẹ của anh thì sao?”. “Chỉ một câu nói mà chứa bao điều. Anh công an đó đã phải nhặt lại mẹt hàng cho bà cụ và xin lỗi”, ông Nguyễn Duy Lễ hồi tưởng.
Nhiều bệnh nhân nghèo, những người dân từng được ông giúp đỡ luôn nhớ đến người bác sĩ – Chủ tịch thành phố với tình cảm trân trọng. Năm 1975, khi miền Nam giải phóng, Chủ tịch Trần Duy Hưng đi công tác tại Sài Gòn. Một hôm, khi đi ngang qua một hiệu ảnh ở khu vực Chợ Lớn, bất ngờ có một người chạy ra nhận người bác sĩ đã từng chữa bệnh cho mình hồi còn ở Hà Nội từ trước Cách mạng tháng 8. Người này đã mời bằng được vợ chồng bác sĩ Trần Duy Hưng vào chụp ảnh. Bức ảnh ấy đến bây giờ ông Trần Quốc Ân vẫn giữ.
Đường trần duy hưng
Năm 1999, UBND thành phố Hà Nội quyết định lấy tên của ông được đặt cho một đường phố mới của ở phía Tây thành Hà Nội thuộc quận Cầu Giấy (trước là đường Ngô Gia Tự). Đường Trần Duy Hưng nối từ ngã tư đường Nguyễn Chí Thanh – Đường Láng đến ngã tư đường Phạm Hùng – Khuất Duy Tiến.
